Introvert rouwen is ingewikkeld vind ik, want het voldoet niet aan hoe het gaat rondom een overlijden en begrafenis.

Als je als introvert iemand verliest dan krijg je niet alleen te maken met het verdriet over een overlijden maar ook met een aanslag op je zintuigen.

De drukte die ontstaat na een overlijden wordt prachtig verwoord door Sara Maitland in haar boek Stilte als antwoord:

‘The silence of death is unbearable to a noisy society like ours. There can be no other reason why all our customs around death are designed to make the whole thing as noisy and fraught as possible.

I thought with great longing and envy of those societies where the dead must be buried before sunset; of those societies where the bereaved are ‘supposed’ to pull down the blinds, dress in darkest black and not communicate with anyone for a while;

even of those societies where everything is ritualised and ordered, and with such clarity that you do not have to discuss what to do next; you are free of all those decisions that have to be made – cremations, dates, places, whom to contact, whom to visit, whom to telephone. We do not allow ourselves enough time to be in the silence of death and honour it.’

Wat is introvert zijn

Als je introvert bent betekent dit dat het je relatief veel energie kost om met andere mensen om te gaan. Terwijl extraverte mensen juist energie krijgen van interactie met anderen, loopt bij introverte mensen de batterij juist leeg.

Nou ben ik niet zo’n fan van labels, maar tegelijkertijd vermoed ik dat het label ‘introvert’ op mij van toepassing is.

Waarom de periode na een overlijden moeilijk is als je introvert bent

Dus stel je voor: op één van de verdrietigste en moeilijkste momenten van je leven krijg je ook nog eens te maken met allerlei randzaken die je energie kosten. Alsof jezelf staande houden in het verdriet niet al je energie kost, krijg je ook nog eens te maken met een lawine van prikkels zoals:

• Bezoek
• Telefoontjes
• Vragen over de uitvaart

Begrijp me niet verkeerd: het medeleven is hartverwarmend. Maar het is ook veel, als je al moeite hebt om je staande te houden. Bovendien had ik het gevoel dat ik voortdurend moest laten merken hoe lief ik iedereen vond vanwege hun zorg en aandacht. Ik waardeerde dat enorm, maar tegelijkertijd wilde ik me het liefst terugtrekken in een donker hoekje in ons huis. Niet voor niets had ik alle gordijnen dichtgetrokken, iets wat ik normaliter nooit doe.

Introvert rouwen

Ik ben iemand die nooit een barbecue bij haar in de tuin zou organiseren en dan allemaal vrienden en buren zou uitnodigen. Toch had ik op de dinsdag na het plotselinge overlijden van onze dochter Lucy een tuin vol met mensen. Het was een mooie avond, en de warmte en hartelijkheid van hun medeleven was hartverwarmend.

Maar tegelijkertijd heb ik die avond als heel zwaar ervaren. Simpelweg omdat het helemaal niet bij mij paste. Zoals ik al zei: ik zou nooit zoiets organiseren uit mezelf in goede tijden. Is het niet wonderlijk hoe je er in catastrofale tijden dan toch mee te maken krijgt.

De zeven dagen na het overlijden van mijn dochter Lucy

Mijn dochter Lucy is totaal onverwachts overleden op woensdag 10 augustus. Terwijl je daarover in shock bent moet er van alles gebeuren. Ik herinner me dat we in het appartement van Lucy stonden en dat ik totaal ontredderd verklaarde

‘Ik weet niet wat ik moet doen.’

En ik herinner me dat de politie toen heel concreet antwoordde:

‘Je moet een uitvaartondernemer bellen.’

Dat was een heel goed antwoord, want die wisten wel wat ze moesten doen en namen ons mee in hun momentum. Op donderdag- en vrijdagochtend kwam onze uitvaartverzorger Thijs om Lucy’s uitvaart te regelen en organiseren.

En na die vrijdagochtend zei hij dat we rust nodig hadden en dat hij ons rust wilde geven in het weekend. En dat was heerlijk. Die twee dagen in het weekend hadden we ook echt nodig om even op adem te komen. En in die twee dagen kreeg ik ruimte voor introvert rouwen.

Introvert rouwen: rouwen op mijn manier

Mijn manier van rouwen op dat moment was ’s ochtends om 10 uur bij Lucy gaan zitten. Ik dronk dan mijn dagelijkse kopjes koffie in haar aanwezigheid terwijl ik luisterde naar klassieke muziek. Normaliter drink ik mijn koffie in de keuken, maar in die dagen van rouw dus in de woonkamer omdat Lucy daar was.

Ik heb die momenten met Lucy als heel waardevol en kostbaar ervaren. De momenten waarop ik koffie dronk met Lucy voelde ik als het ware weer even vaste grond onder mijn voeten. Dan was ik mezelf. Dan kon ik bij Lucy zijn en haar hand vasthouden.

Geschreven medeleven is mijn favoriet

De fijnste vormen van medeleven vond ik de schriftelijke vormen in de vorm van appjes, kaartjes en mailtjes. Het fijne aan geschreven medeleven vind ik bovendien dat je het later nog weer in alle rust kunt lezen. In de hectiek van de eerste dagen na een overlijden gebeurt er zoveel dat er veel langs je heen gaat. Maar geschreven medeleven blijft altijd.

Superlief waren bijvoorbeeld de bloemen die mijn buurvrouw voor onze voordeur zette, evenals de kaars die mijn nichtje Ria voor ons huis zette zonder aan te bellen.

Twee tekenen van medeleven die niets van mij vroegen behalve ze in liefde te ontvangen.

Leestip

7 ways do cope with grief as an introvert

‘The silence of death is unbearable to a noisy society like ours. There can be no other reason why all our customs around death are designed to make the whole thing as noisy and fraught as possible. I thought with great longing and envy of those societies where the dead must be buried before sunset; of those societies where the bereaved are ‘supposed’ to pull down the blinds, dress in darkest black and not communicate with anyone for a while; even of those societies where everything is ritualised and ordered, and with such clarity that you do not have to discuss what to do next; you are free of all those decisions that have to be made – cremations, dates, places, whom to contact, whom to visit, whom to telephone. We do not allow ourselves enough time to be in the silence of death and honour it.’ Excerpt From A Book of Silence Sara Maitland