Je bent niet alleen van Isa Hoes en Merlijn Kamerling
Last updated on oktober 21st, 2024 at 10:54 am
In de bibliotheek kwam ik op de plank bij boeken over rouwen, het boek Je bent niet alleen van Isa Hoes en Merlijn Kamerling tegen, met als ondertitel ‘Hoe ga je om met het verlies van een dierbare?’
Het heeft me prettig verrast, want eerlijk gezegd had ik er niet zoveel vertrouwen in dat dit een behulpzaam boek over rouw zou zijn.
Je bent niet alleen van Isa Hoes en Merlijn Kamerling
Het boek Je bent niet alleen van Isa Hoes en haar zoon Merlijn Kamerling is een combinatie van hun persoonlijke ervaringen, interviews met bekende Nederlanders die iemand zijn verloren en praktische tips. Dat maakt dit een heel allround boek over rouwen en een aanrader. Ook omdat het heel makkelijk wegleest. Door de interviews met bekende Nederlanders komen er bovendien allerlei verschillende rouwprocessen voorbij. Zoals de rouw om een kind, rouw na suïcide, rouw om een partner en rouw om een ouder.
Hieronder een verzameling van de dingen die mij troffen in Je bent niet alleen.
- Isa koos ervoor het lichaam van Antonie Kamerling te balsemen. Dat heeft als voordeel dat de overledene niet op een koeltafel hoeft te liggen. Het lichaam blijft soepel en voelt niet heel koud. Isa koos hiervoor naar aanleiding van haar ervaring met het overlijden van haar moeder. Ook wij kozen voor balsemen van onze dochter Lucy; in ons geval naar aanleiding van de ervaring met mijn overleden vader die ook gebalsemd werd.
- Isa schrijft dat het echte rouwproces pas begint na de uitvaart. Iedereen gaat dan naar huis en je blijft alleen achter. Isa: ‘Het is als bij een vlucht vogels: als er eentje tussenuit valt, moet er een nieuwe formatie worden gevormd.’
- In eerste instantie gingen Isa en Antonie’s familie heel actief in de weer om een dvd-box te maken met beelden van Antonie. Isa: ‘Ik denk dat iedereen in de rouw zo’n periode heeft: heel hysterisch of manisch dingen doen.’ Ik herken dit in die zin dat ik in het eerste jaar na Lucy’s overlijden vrij krampachtig vasthield aan mijn routines en afspraken, terwijl mijn man gewoon een tijd ‘niets’ deed. Het was een familielid die op een gegeven moment zei: is dit wel zo’n goed idee? Is het niet beter om gewoon rustig te gaan rouwen? Die vraag was een soort wake-up call, en ze stopten met het dvd project.
- Het wordt een klassieke fout genoemd: in het eerste jaar van een verlies grote beslissingen nemen zoals verhuizen. Isa Hoes heeft dit wel gedaan, en denkt desalniettemin dat het voor haar wel een goede keuze was. Ze noemt dat als voorbeeld dat rouwen voor iedereen weer anders is.
- ‘Rouwen doe je alleen. Zelfs als je samen hetzelfde verdriet deelt, ervaart iedereen dat op een andere manier, en in een eigen tempo.’ Dit herken ik zeker van mijn eigen situatie. Mijn man en kinderen rouwen anders dan ik dat doe.
- De weduwe van Herman Brood, Sandra Brood vergelijkt de eerste drie jaren van rouw met een vakantie. Als je op je vakantiebestemming aankomt is alles nieuw, en ga je ontdekken.De tweede week heb je alles uitgezocht en weet je wat je prettig vindt. In de derde week begin je je voor te bereiden op de terugkeer naar je oude leven. Met als verschil dat je oude leven niet meer bestaat.
- Zowel Isa Hoes als Sandra Brood zeggen dat het tweede jaar zwaarder is dan het eerste jaar. In het tweede jaar is de omgeving eraan gewend dat iemand er niet meer is. De eerste keren zoals Kerstmis heb je gehad. Sandra: ‘Als dat allemaal achter de rug is, moet je ineens weer door. Maar je kunt niet door, want je wilt niet door.’ Dat ‘niet door willen’ vind ik dan weer erg herkenbaar. Ik wil niet doorgaan want ik wil Lucy vasthouden.
- Merlijn Kamerling vraagt aan schrijver Kluun of na twintig jaar zijn rouw voorbij is. Kluun antwoordt: ‘De rouw is niet voorbij, dat gebeurt misschien wel nooit, maar de rauwheid is er wel vanaf.’
- De moeder van actrice Frederique Huydts vindt dat een hond verliezen vergelijkbaar is met het verlies van een kind. Dat vond ik opvallend, omdat er ook zeker mensen zijn die boos worden van die vergelijking. Maar mevrouw Huydts, die twee kinderen is verloren zegt: ‘Bobbie en Fréderique woonden al niet meer bij ons toen ze overleden, maar een hond is altijd om je heen. Die mis ik dus ook ontzettend.’
- Wat me ook erg trof is dat mevrouw Huydts zegt dat ze sinds het overlijden van haar zoon Bobbie al naar de dood verlangt. Dat is al 35 jaar. Volgens haar helpt huilen ook niet. Daar krijg je je kind niet mee terug. Ook huilden zij en haar man niet in elkaars bijzijn, omdat je dan de ander ‘naar beneden trekt’. Je mag wel op elkaar leunen maar wees waakzaam dat je niet samen het moeras in zakt.
- Na het overlijden van Lucy merk ik dat het feit dat ik meer kinderen heb enorm helpt om door te gaan. Dat zegt ook mevrouw Huydts: ‘Toen Bobbie overleed moest ik door voor Frédérique. Als ik niet nog een kind zou hebben, zou ik er net als Bobbie een einde aan gemaakt hebben.’
- Isa schrijft dat het na een overlijden niet oké is om iemands laptop door te spitten op zoek naar informatie.
- Yoga kan helpen om bepaalde emoties door te komen, schrijft Isa. De Vereniging van Ouders van een Overleden Kind biedt bij mij in de buurt 1 x per maand een yogales aan. Ik ga daar misschien wel een keer naartoe nu.
- In het nawoord schrijft Isa dat hoe naar je je nu ook voelt, het beter wordt. ‘Op den duur zul je merken dat je een geliefde nog net zo mist als voorheen – of misschien wel nóg meer – maar het wordt wel draaglijker. De rouw wordt op den duur minder rauw.’
Je bent niet alleen
In onderstaand filmpje zitten Isa Hoes en haar zoon Merlijn Kamerling samen op de bank en vertellen ze waarom ze dit boek schreven.
Mijn conclusie over Je bent niet alleen van Isa Hoes en Merlijn Kamerling
Omdat Isa en Merlijn respectievelijk hun man en vader zijn verloren, zijn ze echte ervaringsdeskundigen. Dat maakt Je bent niet alleen een fijn boek om te lezen. Ook omdat het niet moeilijk leest. Zelfs als je nergens je aandacht bij kunt houden is dit boek denk ik redelijk goed leesbaar. Het is een heel ander type boek dan dat van Manu Keirse die schrijft vanuit zijn expertise als psychiater.
Op GoodReads krijgt Je bent niet alleen een 3,92 naar ik vind dat het wel een 4,50 verdient.
Kortom, ik raad het aan.
Je bent niet alleen van Isa Hoes en Merlijn Kamerling kopen
Je bent niet alleen is voor 15,99 te koop bij bol.com of je lokale boekhandel. Maar het boek is dus ook te leen in de bibliotheek!
Leestip
Doorgaan is niet hetzelfde als loslaten
Ontdek meer van Reis door het land van rouw
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Ik durfde nooit aan dit boek te beginnen omdat het me te heftig leek, maar je review maakt me toch wel erg nieuwsgierig. Ik herken wat van de zinnen die je aanhaalt. Vooral ook dat het tweede jaar heftiger is. Ik weet nog dat iedereen zei: “Het eerste jaar is het ergst.” Dus -jong als ik was- wachtte ik met smart op de dag dat het tweede jaar zou beginnen. En nee, toen werd het zéker niet beter.
Nee, dat is zeker ook mijn ervaring Naomi. Het eerste jaar ben je soms ook nog een beetje verdoofd/ in shock. En in het tweede jaar dringt het dan langzaam maar zeker door dat dit het voortaan is. En dat is zeker niet makkelijker.
Lijkt me een helpend boek. Dank je wel voor je review.
Veel sterkte❤️