Rouwen als je introvert bent valt niet mee…
Last updated on december 2nd, 2024 at 10:42 am
Als ik naar mijn podcasts over rouwen luister, dan hoor ik voortdurend over het belang van mensen om je heen. De boodschap is duidelijk:
Je kunt dit niet alleen, en je hebt andere mensen nodig.
Nou zal ik niet ontkennen dat de warmte en aandacht van anderen belangrijk is. Maar als iemand die juist verlangt naar rust en stilte, voelt dit advies onheilspellend.
Want ik heb me juist teruggetrokken.
Rouw ik verkeerd?
Is het onverstandig dat ik al mijn afspraken heb afgezegd? Rouw ik verkeerd? In theorie is er geen ‘verkeerd rouwen,’ roepen alle experts om het hardst.
Rouwen is als een vingerafdruk: voor iedereen is het anders.
Maar! Oh, dan volgt altijd die ‘maar’.
‘Pas wel op dat je niet depressief wordt.’
‘Houd wel een voet in de maatschappij.’
‘Een mens is geen eiland.’
Ook psychiater Uus Knops waarschuwt voor de neiging van kwetsbare mensen om zich terug te trekken. Ze vergelijkt rouwende mensen met een: ‘gewond dier dat tijdelijk de kudde verlaat en zich verschuilt onder een struik. Zo hebben ook rouwende mensen behoefte aan bescherming en beschutting.’
Even dacht ik dat ze een lans brak voor de rust en stilte opzoeken, maar dan volgt de bekende waarschuwing:
‘Zo bestaat het risico dat ze hun eigen steun-en hulpbronnen verwaarlozen en op den duur verliezen. Ik moedig hen daarom aan om verbinding te zoeken met hun omgeving, om vrienden met mondjesmaat binnen te laten.’
De rouw paradox: alles is goed, maar niet dat
Ik noem dat de rouw paradox. Enerzijds roept iedereen om het hardst dat je helemaal zelf mag weten hoe je rouwt. Anderzijds moet je vooral wel sociaal moet blijven doen. Dus eigenlijk mag je het alleen maar zelf weten, zolang je voldoet aan de impliciete extraverte norm.
Begrijp me niet verkeerd: ik zie heus wel het gevaar van een mens die zichzelf teveel terugtrekt, en daardoor somber en misschien wel depressief wordt. Maar ik word juist somber door de druk dat ik niet mezelf mag zijn. Voor sommige mensen is het juist helend om zich terug te trekken, zoals een gewond dier dat zijn wonden likt.
Dat is geen vermijdend gedrag.
Dat is helend gedrag en vergt moed.
Helemaal met je eens! En bovendien: je hebt je gezinsleden nog om je heen. Het is niet dat je helemaal geen mensen meer spreekt. Dat vind ik ook nog wel een verschil.
Ik ging werken, had veel mensen om me heen, praatte veel en toch kreeg ik een burn-out. En nog steeds neem ik een antidepressivum in, want anders neig ik toch naar depressiviteit. Dus ja… het is misschien ook maar net of je gevoelig bent voor depressies.
Ja, inderdaad, heel tegenstrijdig zoals je dat schetst. Maar wat ook heel tegenstrijdig is: enerzijds vinden we (ik!) dat we mogen doen wat we zelf willen en onze eigen keuzes mogen maken, en anderzijds trekken we (ik!) het ons heel erg aan wat andere mensen van ons en onze keuzes vinden. We willen het zo graag Goed Doen. Maar wat is goed? Ik beschouw het allemaal maar als goedbedoelde adviezen. Want uiteindelijk doen we allemaal maar wat, toch? Jouw Reis door het Land van Rouw gaat over bergen en dalen, en af en toe baan je je een weg door dicht struikgewas en dwaal je door eindeloze steppen. Zo zie ik dat tenminste voor me. En ik reis in de geest af en toe een stukje met je mee …