Rouw is onvoorspelbaar: Ik ben oké. Tot ik dat niet ben.

Steeds vaker hoor, en lees ik over de afwisseling tussen intens verdrietig zijn en enigszins ‘normaal’ functioneren. Het wordt genoemd in het Dual Proces Model, en de Nederlandse rouwdeskundige Riet Fiddelaers-Jaspers heeft het over een eiland van verlies en een eiland van herstel.

Als rouwende beweeg je eigenlijk voortdurend tussen die twee uitersten heen en weer. Ik heb daar deze afbeelding van gemaakt. Hij laat zien hoe je soms op het ene eiland bent, en dan weer overstapt naar het andere.

Dit principe zag ik prachtig terug in een aflevering van de Amerikaanse realityserie Sister Wives. Daarin wordt de familie Brown gevolgd in hun dagelijks leven als polygame familie. Op 5 maart 2024 stierf Garrison Brown, een zoon van Kody en Janelle Brown, door zelfdoding.

Garrison werd vijfentwintig jaar oud.

Janelle Brown en rouw om haar kind

In aflevering 25 van seizoen 19 is het allemaal net gebeurd, en met een mengeling van diep mededogen en interesse keek ik naar Janelle. Een moeder, die net als ik, haar kind is verloren. Hoe gaat zij ermee om? Een van de dingen die me opviel is hoe goed Janelle Brown (in ieder geval ogenschijnlijk) functioneert. Ik vraag me af of haar geloof hierbij helpt: Janelle gelooft erin dat ze haar zoon Garrison na de dood terug zal zien. Er is licht aan het einde van de tunnel.

Intens verdriet én oog voor het goede

Je ziet Janelle’s intense verdriet én haar bewustzijn van haar andere kinderen en het goede in haar leven. Janelle is duidelijk niet het type dat in bed blijft liggen en onder de dekens kruipt. Ze geeft aan dat ‘bezig zijn’ haar helpt. Janelle beweegt steeds heen en weer tussen Verlieseiland en Hersteleiland. In aflevering 25 gaat ze met haar voormalige sister wife Christine en een groep kinderen vissen. Plotseling raakt Janelle overmand door emoties. Dan zegt ze iets wat ik prachtig en heel treffend vond:

‘I can’t ever tell when it’s going to hit. I’m fine, until I’m not fine. And then I’m not fine. And then I’m fine again.’

Ik vind dit heel herkenbaar. Het verdriet is er altijd, maar je weet nooit wanneer het ineens aan de oppervlakte komt. Het ene moment gaat het best goed, het volgende moment wil je huilen van wanhoop en verdriet. Veel rouwenden herkennen dit schommelende gevoel: je functioneert, maar onder de oppervlakte blijft het verlies altijd aanwezig.

Ik vind Janelle een heel mooi en krachtig voorbeeld van omgaan met, in mijn ogen, het ergste wat je kan gebeuren: een kind verliezen. Ze is niet bitter maar vol liefde. Dat vind ik mooi om te zien. Haar houding laat zien dat er ondanks immens verdriet leven is na de dood…

Hieronder zie je een klein stukje van het fragment dat ik beschrijf, gevolgd door de kijk van een psycholoog erop:

Mijn versie van Verlieseiland en Hersteleiland: Huisvlijt en dit blog

Mijn beweging tussen Verlieseiland en Hersteleiland zie je weerspiegeld in mijn twee blogs Huisvlijt en dit blog, Reis door het land van rouw. Huisvlijt gaat over het dagelijks leven, terwijl ik op dit blog juist schrijf over de pijn en het verdriet die ik altijd met me meedraag. Als ik me soms zorgen maak dat ik teveel aan mijn verdriet denk, dan herinner ik mezelf aan mijn blog Huisvlijt. En mijn blog Reis door het land van rouw is juist een veilige haven waar ik terecht kan voor aandacht voor mijn rouw.

Sister Wives is te zien via HBO Max en TLC.

Hoe ga jij om met verdriet en verlies? Misschien herken je in Janelle’s verhaal iets van je eigen ervaring? Ik lees graag je reactie hieronder.