De pijn van ‘nooit meer’

Onlangs keek ik de documentaire Marion Bloem – Een meisje van 70, waarin ze gevolgd wordt in het jaar na het overlijden van haar man. De film gaf me niet alleen een inkijkje in haar leven, maar raakte aan iets universeels: hoe we omgaan met rouw.

Marion Bloem over rouw

Hieronder vier dingen uit de documentaire die Marion Bloem zegt en die mij erg troffen:

• ‘Ik geloof niet in rouw verwerken hoor. Ik geloof dat je leert rouw een plek te geven. En ik doe dat wel heel bewust. Maar dat neemt niet weg dat je niet af en toe onverhoeds, zo wordt aangevallen door… Dan is de rouw een soort beest dat jou echt overvalt en dat zie je dan niet aankomen. En dat kan door iets heel kleins zijn, het kan iets heel groots zijn.
• ‘Ga je ’t redden? Het is meer de vraag van ‘Wil je het redden?’ Ik zou het wel kunnen redden. Maar ben ik dan wie ik wil zijn?’
• ‘Ik moest overwinnen om gewoon tegen mezelf te zeggen:  ‘Hij komt niet meer terug. Hij komt nooit meer terug. Nooit meer. Dat is gewoon echt niet te doen! Dat onder ogen te zien. Dat doet zó’n pijn.’
• ‘Ik heb geen comfortzone meer. Ik moet gewoon zien dat ik het red zonder die man.’

Tot slot

Vooral haar ontzetting bij het besef van de onherroepelijkheid van de dood, van dat ‘nooit meer,’ vond ik heel herkenbaar. Evenals haar stelling dat ze geen ‘comfortzone’ meer heeft. Daar zou ik graag iedereen aan herinneren die iemand die rouwt adviseert om uit zijn of haar comfortzone te gaan.

Want er is niets comfortabels aan de pijn van rouw!