Verdriet verandert alles – inclusief je plek in de wereld
De Vlaamse filosoof Ignaas Devisch is niet de eerste die zich verzet tegen het idee dat rouw en verdriet een kwestie zijn van ‘verwerken’ en ‘het een plaatsje geven.’ Dat suggereert immers dat je de touwtjes in handen hebt, en dat de klus op een gegeven moment geklaard is. Alsof het een kwestie is van eventjes de fases doorlopen, en klaar is Klara! En dat als het even kan graag binnen één jaar, want anders heb je volgens de DSM IV een ‘persisterende rouwstoornis’.
Maar verdriet en rouw zijn niet zo handzaam!
Verdriet en rouw veranderen alles
Ze sijpelen door in je dagelijks leven en veranderen alles. Inclusief je plek in de wereld. Ignaas Devisch verwoordt het prachtig:
‘Verdriet is het bord waaruit je eet, het bed waarin je slaapt, de handdoek waarmee je je afdroogt, de nevelwolk die op je hoofd uitregent, de hand die je niet meer aanraakt.’
De pijn en de rouw zitten in alles.
Zoals ik het begrijp en ervaar is het de kunst om ze met je mee te dragen terwijl je zo goed en zo kwaad als mogelijk je leven leidt. Of zoals Megan Devine het zo mooi zegt in de titel van haar boek: ‘How to carry what can’t be fixed.’
