Dankbaarheid en zegeningen als stok om mee te slaan
‘Wees dankbaar voor je andere kinderen!’ en ‘Tel je zegeningen.’ Dat zijn dingen waar ik mezelf nog weleens aan herinner, vanuit een mengeling van angst en zorg: dat ik niet dankbaar genoeg ben voor het goede in mijn leven, dat ik te veel met mijn aandacht bij Lucy ben. Dat ik te weinig ‘leef’.
Toxic positivity en Brightsiding
Maar volgens zowel David Kessler als Megan Devine schuilt in zulke woorden het gevaar van zogenoemde toxic positivity en brightsiding. Geforceerde dankbaarheid wordt toxische positiviteit wanneer ze rouw en verdriet de pas afsnijdt — wanneer al die verplichte dankbaarheid ervoor zorgt dat de pijn om het verlies geen ruimte meer krijgt. Megan Devine zegt daarover:
‘There is a time and place for positive thinking. It is not applicable in grief. Remember, we’re not looking to cheer someone up or solve their pain for them. Their person is going to stay dead no matter how many times you think positive about it.’
Als ik mezelf niet toesta verdrietig te zijn om Lucy, omdat ik vind dat ik dankbaar moet zijn voor al het goede in mijn leven, dan smoor ik mijn verdriet in de kiem. Ik verstik het. En dat voelt verkeerd, want het is zo immens groot dat het veel ruimte nodig heeft. Het is de kunst om een balans te vinden tussen mezelf toestaan verdrietig te zijn, én dankbaar te zijn voor mijn man, mijn kinderen en de andere goede mensen in mijn leven.
Dankbaarheid en verdriet kunnen naast elkaar bestaan
Megan Devine benadrukt dat pijn, verdriet en dankbaarheid naast elkaar kunnen bestaan. Verdriet betekent niet dat je niet ziet wat er goed is in je leven. Maar de goede dingen heffen niet de pijn om de dood van een dierbare op.
Hint voor de omgeving
Tot slot
In haar boek Jouw Rouw schrijft Leoniek van der Moorsel dat het haar opvalt dat rouwende mensen zelf vaak al dingen zeggen als: ‘Ach, het zal wel beter worden.’ Ik herken dit helaas maar al te goed. Je doet dan zelf wat eerst je omgeving deed: je verdriet geen ruimte geven. Daarom nogmaals dit:
Dankbaarheid betekent niet dat je geen pijn mag voelen. Verdriet betekent niet dat je ondankbaar bent.
Ze bestaan naast elkaar. Laat dankbaarheid geen stok worden waarmee je omgeving – of jijzelf – je slaat als je verdriet hebt.
Sta jij jezelf toe om je verdriet te voelen?
Mijn antwoord op jouw vraag is. Absoluut sta ik mezelf dat toe, verdriet moet je niet onderdrukken. Je moet het doorleven anders komt het ooit als een boomerang terug in je schoot. Ik kan het verdriet niet als een soort commando oproepen, het overvalt me. Soms op momenten dat het me niet uitkomt, ( meelevend gezelschap bijvoorbeeld) maar dan nog ga ik het niet uit de weg en laat het komen. Ik weet niet of het voor jou opgaat, maar mij lucht het ook altijd weer op. Ik vertaal het als een ruim dat leeg raakt en weer gevuld kan worden. Eerlijk gezegd ben ik heel blij met mijn sociale circuit, de vriendschap en de warmte die ik daar ervaar doen mij ontzettend goed en helpen me het leven alleen op te pakken. Want hoe ik het wend of keer ik zal die klus toch moeten klaren.
Ook al sta ik het mezelf niet toe…het verdriet komt gewoon en ligt als een blok op mijn maag.
Ik vind het verstikkend en zou willen dat ik het niet zó intens voelde.
Maar ik ben het helemaal met je eens hoor…verdriet en dankbaarheid kunnen prima naast elkaar bestaan.
Ik besef heel goed wat ik nog wel heb: een man, 2 kinderen, een huis en voldoende inkomen. Maar het verdriet om mijn zoon is enorm en overschaduwt veel. Bovendien zijn die man en kinderen ook sip en is mijn zorgeloosheid voor altijd verdwenen. Zeker nu de sterfdatum er aan komt is het leven moeilijk.
Zucht.
Dankjewel.
De beste blog die ik las deze week.