Rouw: Ik ben niet hardleers, ik heb een update nodig!
Elke dinsdag om half zes belde mijn dochter Lucy mij.
En na 16 maanden betrap ik mezelf op dinsdag nog steeds op de gedachte:
‘Oh, ik moet nu snel gaan koken want anders ben ik niet op tijd klaar als Lucy straks belt.’
Waarom ben ik zo hardleers?!
En dan verwonder ik mij over mijn ogenschijnlijke hardleersheid. Want ik wéét toch dat ze niet zal bellen? Waarom is er dan nog steeds een deel van mij dat haar telefoontje verwacht? In aflevering 37 van de podcast de Verliescirkel hoorde ik tijdens mijn hardlooprondje een prachtige verklaring voor dit verschijnsel.
Ik ben niet hardleers, het is mijn rouwende brein
Riet Fiddelaers-Jaspers vertelt in deze podcast aflevering over het boek Het rouwende brein van Mary-Frances O’Conner. Volgens haar kun je onze reactie op een verlies vergelijken met een soort innerlijke Google Maps. We hebben een soort Google Maps in ons hoofd, een virtuele kaart.
Je virtuele kaart heeft een update nodig
Als je iemand verliest, dan weet je dat die persoon er niet meer is, maar je virtuele kaart geeft nog steeds aan die persoon er is. Je hersenen krijgen als het ware een foutmelding! De kaart klopt niet meer met de realiteit.
Kortom, je innerlijke Google Maps heeft een update nodig. ‘Maar,’ zegt Riet Fiddelaers-Jaspers:
‘Google Maps is ook niet zo stom om te zeggen: na één keer als iemand niet thuiskomt of niet belt, ga ik die kaart updaten. Dat gebeurt alleen maar door ervaring op ervaring.’
Alleen tijd is niet genoeg
Er wordt vaak gezegd: ‘De tijd heelt alle wonden,’ maar Riet benadrukt dat alleen tijd niet genoeg is. Ik las ooit een roman over een boek waarin rouwende mensen zichzelf in slaap lieten brengen, en dat ze dan na een half jaar wakker werden gemaakt, en dan was het verdriet verwerkt.
Maar zo werkt het dus niet!
Je hebt daarnaast ook telkens de confrontatie/ervaring met het verlies nodig.
Dus als je iemand nog steeds denkt te zien, horen of voelen, of verwacht dat die persoon elk moment voor je kan staan, dan is dat simpelweg je brein dat nog werkt met de oude kaart van je leven….
Hieronder de podcast:
Het rouwende brein
Ik heb het boek nog niet gelezen, maar wel gereserveerd in de bibliotheek. Op zich houd ik er niet van om menselijke ervaringen te reduceren tot lichamelijke en biologische processen. Maar tegelijkertijd spreekt de vergelijking met de virtuele Google Maps mij erg aan.
Want het verklaart een boel.
Zoals het feit dat ik, als ik de auto van mijn ouders zie staan nog steeds denk:
‘Oh papa, is thuis!’
Terwijl hij inmiddels bijna drie jaar geleden overleden is.
Hoe zijn jouw ervaringen met rouw?
❤️
Ik zie iedere keer weer mijn beste vriendin fietsen of lopen duurt een paar seconden voordat ik besef dat zij het niet is. k haat dat. Veel liefs lieve Nicole.
En het wonderlijke is Hélène, dat ik ergens dacht dat dit ook wel fijn zou zijn. Ik zie mijn dochter Lucy wel in mijn gedachten, maar nooit ‘in het echt’ of zo. En dat leek me best fijn, ook al is het niet echt. Maar ik begrijp van jou van jou dat het dus niet persé fijn is. En dat is ook wel weer logisch, omdat het denk ik heel confronterend is. Van rouwdeskundige Manu Keirse begreep ik ook dat mensen door dit soort beelden ook weleens het gevoel krijgen dat ze ‘gek’ worden. Hoe kun je iemand zien, terwijl je weet dat die persoon er niet meer is?
Maar volgens Mary-Frances O’Connor is dit dus een simpel biologisch mechanisme.
Onze hersenen die achterlopen op de nieuwe realiteit.
Hetzelfde. Ik heb vele jaren na mijn moeders overlijden gedacht ‘dat moet ik aan mijn moeder vertellen’. Inmiddels is mijn virtuele kaart wel geüpdatet.
Die verklaring vind ik echt een mooie. Had ik nog nooit gehoord. Mijn vader overleed inmiddels bijna twintig jaar geleden en mijn innerlijke kaart is up to date. Ik denk nooit meer dat ik hem moet bellen/iets moet vragen, enz.
Regelmatig nog maak ik iets mee en wil ik dat aan mijn beste vriendin appen. Helaas is zij er inmiddels ook bijna 3 jaar niet meer. Het is inderdaad gek hoe dat werk, maar blijkbaar dus toch ook te verklaren.
Ja, in jouw geval zou Mary-Frances O’Conner denk ik zeggen dat je hersenen nog de oude kaart gebruiken. De kaart uit de tijd dat je vriendin er nog was.