Toen het net gebeurd was met mijn dochter Lucy, dacht ik:

‘Dit is zo groot en erg, dat kan ik niet alleen.’

Maar was dat terecht?

Als ik nu terugkijk op die eerste periode was ik vooral compleet ontredderd.

Heb je professionele hulp nodig bij rouw?

Volgens psychiater en filosoof Damiaan Denys in het boek We zullen doorgaan is het belangrijk om meer uit te gaan van je eigen kracht. Hij zegt:

‘Het is net zo logisch om te denken dat je iets wél kunt, als om te denken dat je iets niet kunt. Waarom zou je het niet kunnen verdragen dat iemand sterft? (…) Daarmee omgaan is gewoon een menselijke vaardigheid.’

Overigens zet Damiaan Denys geen vraagtekens bij de ernst van je pijn en verdriet. Maar hij vraagt wel of dat lijden professionele hulp legitimeert. En als ik hem goed begrijp, is professionele hulp in de meeste gevallen niet nodig.

Lijden is een keuze?

Volgens hem draait het er allemaal om hoe je met je pijn en verdriet omgaat. Hij citeert Haruki Murakami die ooit zei:

‘Pain is inevitable and suffering is optional.’

Ook mijn favoriete rouw expert David Kessler zegt dat lijden een optie is. Met andere woorden, het is een keuze of je lijdt aan wat er gebeurd is. Volgens Damiaan Denys is het de kunst om betekenis te geven aan een verlies en te durven denken: ‘Wat leer ik hiervan?’

Tsja…

Enerzijds spreekt Damiaan Denys theorie mij aan omdat hij uitgaat van je eigen kracht, en dat je iets aan kunt. Anderzijds vind ik zijn stelling dat lijden een keuze is, nogal eh… kort door de bocht. Evenals zijn aanbeveling om te kijken welke lessen je kunt leren.

Ik ken in ieder geval één iemand die problemen heeft met het idee dat je een beter mens wordt van alle narigheid die je overkomt, en dat is Megan Devine. Zij verzet zich met hand en tand tegen dit soort teksten. Zo schrijft ze dat ze altijd al een goed mens was, en dat het verongelukken van haar man Matt echt niet nodig was om zichzelf verder te ontwikkelen!

Hulp nodig bij rouw

Even terug naar de oorspronkelijke vraag: heb je professionele hulp nodig bij rouw? Ik vrees dat dit weer zo’n gevalletje is van:

‘Dat hangt er vanaf,’ en ‘Dat is voor iedereen weer anders.’

Met andere woorden: het kan weer eens vriezen en dooien in Het land van rouw. Nee, dan de DSM-V!

DSM-V: na 1 jaar moet je op orde zijn!

Volgens de DSM-V ben je, als je na een jaar nog niet je oude opgewekte zelf bent, al pathologisch aan het rouwen! Het is me werkelijk een raadsel hoe dit in de DSM heeft kunnen komen, want zo’n beetje alle rouw experts zeggen dat een jaar nog maar het begin is van een rouwproces.

Ik denk dat als je goede mensen om je heen hebt die goed kunnen luisteren en je ruimte geven voor je verdriet, je een heel eind kunt komen met hun hulp. Tegelijkertijd kan professionele hulp fijn zijn omdat de verhouding cliënt-therapeut objectief is. Soms wil je de mensen in je omgeving niet ‘belasten’ met je verdriet. Daarnaast heeft een goede therapeut (hopelijk) kennis en inzichten op het gebied van rouw die eventuele vrienden niet hebben.

‘Moet ik in therapie?’

Marieke van Lierop, van het boek Leven in de rouwerij, stelt de vraag: ‘Moet ik in therapie’ aan haar arboverpleegkundige na de suïcide van haar vriend en toekomstige echtgenoot. Die antwoordde:

‘Als je niet of moeilijk over je verdriet kunt praten, of je hebt niemand met wie je erover kunt praten, dan zou ik extra hulp zoeken.’

Marieke van Lierop concludeert dat ze in dat geval geen therapie nodig heeft. Achteraf gezien, schrijft Marieke, heeft ze haar eigen therapie vormgegeven door dingen te doen waarvan ze dacht dat ze goed voor haar rouwproces waren. Ze oppert het volgende:

‘Misschien is het niet de vraag wanneer je in therapie moet of wat de meest efficiënte therapie, maar wat therapeutisch werkt.’

Kortom, wat helpt jou? Dat vind ik een hele mooie invalshoek.

Heb ik hulp nodig bij de rouw om mijn dochter Lucy?

Heb ik hulp nodig bij mijn rouwproces om Lucy? Soms denk ik van wel. Dan voel ik mij verstrikt raken in een kluwen van sombere gedachten, maar staat mijn verlangen naar rust en stilte hulp ontvangen in de weg. Een soort tussenvorm is schrijven en op internet en in boeken oefeningen doen waarbij je gedachten en gevoelens moet verwoorden. Het nadeel van die methodes is dat je geen feedback krijgt, maar dergelijke schrijfoefeningen bieden wel een soort houvast.

Maar om Marieke van Lierops vraag te gebruiken: voor mij werken rust en stilte op dit moment heel therapeutisch. Daarnaast de drie R’s: Rust, reinheid en regelmaat! En natuurlijk mijn dagelijkse hardlooprondje dat me in balans houdt. Zeker als ik onderweg luister naar podcasts over rouwen en het leven in een klooster : )

Hoe ervaar jij rouw? Welke vormen van hulp helpen jou?