In het boek We zullen doorgaan noemt onderzoeker Jos de Keijser de cirkels van invloed van de Amerikaanse auteur Stephen Covey in zijn bestseller The Seven Habits of Highly Effective People.

Covey laat daarin zien dat het belangrijk is je te focussen op de dingen waar je wél invloed op hebt.

Deze theorie kun je volgens Jos de Keijser ook toepassen op rouw en verlies.

De cirkels van invloed en rouw

Jos de Keijser past het principe van de cirkels van invloed toe op het verlies van een kind. Ik viel dus met mijn neus in de denkbeeldige boter met zijn voorbeeld. Jos de Keijser stelt de volgende vraag:

Als je een kind bent verloren, maar je hebt nog andere, levende kinderen. Waar ga je dan met je aandacht naartoe? Waar focus je op?

Gaat al je aandacht naar je overleden kind?

Of ben je ook in staat om je aandacht te richten op je levende kinderen? Kun je focussen op dat waar je nog wél invloed op hebt?

Ja, ik kan dat!

Toen ik dit las constateerde ik opgelucht dat ik me hiervan van het begin af aan bewust ben geweest. Hoewel mijn aandacht vooral neigt naar Lucy, is het steeds een aandachtspunt voor mij om mijn andere kinderen vooral niet uit het oog te verliezen. Zij zijn er immers nog wel! En zij verdienen mijn aandacht net zo hard als Lucy. Ik wil er voor hen zijn. Bovendien wil ik ze niet het gevoel geven alsof ze niet belangrijk genoeg voor me zijn om op te focussen.

Focussen op de afwezige is makkelijker

Tegelijkertijd is het vaak wel makkelijker om steeds met Lucy bezig te zijn. Ook Lucy Hone de schrijfster van Resilient Grieving merkt dat ze veel makkelijker urenlang aan haar overleden dochtertje Abbey kan denken, dan aan haar levende kinderen. Lucy Hone beschrijft dit als volgt in haar boek:

‘I used to play games in my head, resolving that, instead of thinking constantly of Abi, I’d redirect my attention to thoughts about my (incredible and living) boys. What are they up to right now? What are their favourite clothes, what are their opinions of this or that? What do they look like? How do they smell?

Essentially, I would attempt to transfer the type of questions that would circle round and round in my head about Abi to them—just to give myself a break from the constant obsession with her, which was exhausting and not natural, and made me feel quite bonkers. Less than a minute into this exercise I’d call it off, accepting the futility. Frustratingly, I simply could not dwell on them and the minutiae of their lives in the way I kept thinking about her.’ (Bron: Resilient Grieving, Lucy Hone)

Maar ik kan er gelukkig bewust voor kiezen mijn aandacht te focussen op mijn andere kinderen. Ik ga bijvoorbeeld regelmatig lunchen met mijn jongste zoon Piet bij Bakker Bart. En elke dag eet ik fruit met mijn dochter Teuntje. En ik heb geregeld contact met mijn oudste dochter in Engeland en met mijn middelste zoon.

Mijn levende kinderen zijn een reddingsboei

Het feit dat ik nog vier andere kinderen heb, die mij nodig hebben, is ook een soort reddingsboei geweest in deze donkere tijden. Zíj zijn er nog! Alle zorg, aandacht en liefde die ik nu niet meer aan Lucy kan geven, kan ik aan hen geven. Waarbij ik meteen maar wil aantekenen dat ik me ervan bewust ben dat zij hun eigen leven hebben, en niet het gevoel moeten krijgen dat ze mij moeten ondersteunen met hun aanwezigheid.

Tot slot

Jos de Keijser zegt dat je kunt leren om ‘beter’ om te gaan met je verlies en rouw met behulp van cognitieve gedragstherapie. Tot op zekere hoogte kun je veerkracht aanleren. Bijvoorbeeld dus door bewust te focussen op de cirkels waarop je wel invloed hebt.

Of door je sociale netwerk te verbeteren.

Dat laatste vind ik dan weer minder ; )